Settlements, built in fortified arrangement in Greece, an amazing tour in some of the most beautiful places of the country (book presentation)

 

text - images, κείμενο - φωτογραφίες: Babis Pavlopoulos, iconstravel photography

language, γλώσσα: English, Ελληνικά

My previous large book, “Towers & Fortified residences in the Peloponnese, 15^th-19^th Century” was an almost 8 years work, until its publication in 2008. For all these years I used to spend my free time searching everything about my subject in books, traveling, trying to locate the objects of my study, and certainly writing, so after the publication it was very hard to me accepting that the only thing I had to do was to flick through my already published book. So, very soon I realized that I had to find a new project to work on, a project that could touch me as much as my previous book. I started different subjects that had to do with old building categories and trends of traditional architecture, but at the end of the day I decided to work on architectural complex-sets. However, in the process I discovered that I had already started dealing with the issue a long time before I consciously decided it.

Then, I found myself travelling in the Aegean Sea once again. Fortunately I realized that the circumstances were much better with the boats than back in the 80s, as if I had to work on this subject, I would make many travels to the Aegean islands. I dug up my analogic photo archive, I moved my half book store next to my desk, I planned the travels, and I searched for books that I would need and I had not bought yet. It is worth noting that we are talking about the years 2011-12 onwards, so surfing on internet had its own role to my research. Nevertheless, the first words were written in Mani on a paper as real manuscript. However, if you like to write about collective defense in Greece without referring to Mani, it is better to go for fishing.

In this way, rather slow, we began traveling, taking photos, noting everything, and finding search material, until… the pandemic came. They close us inside our houses, our jobs were ruined, so we had to find out something creative to keep our mind. Writing a book looked an amazing perspective. We had just to ride the photos, the bibliography, and the memories we had from each place we visited, and the trip was ready. However, we had already made all the trips we had to do, the material we need had been concentrated, while our thoughts had already begun imprinting on the paper and on the computer.  

The book began in Greek, while perhaps I had never believed that it would really finish, as it seemed almost impossible to find the free time that this effort would need. In addition it was also almost impossible to find the way to publish it. It would be an expensive publication of rather limited interest, during a tough period. Nevertheless, these thoughts were the starting point for turning my manuscript in English, which I did. The audience that might be interested in reading was expanded almost indefinitely, paving the way to sale it through a digital platform, such as Amazon, as e-book and also as print on demand. What I had already written, was translated in English, and I kept writing in this language.

Next problem was how I could set up the book. I knew that it was an also expensive procedure, and I was not sure if I would managed to find a solution. In fact, it was much more expensive than I expected. So, there was only one way. I would make it by my own. I learned working on the software watching tutorials and I began. Initially it seemed impossible. The difficulties were insurmountable. At the end of the day I set up it three times, trying to be compatible with the Amazon settings. The last one finished in two days.
With a few words we managed something that some years ago it would be just utopian. Publishing a book without spending not even one euro, unless the copies for the National Library, which granted us the ISBN number.

 

However, what does mean this book for someone who will take it in his hands? The answer is what it exactly means for us.
This is an amazing walk next to wall-houses, high towers, inseparable building fronts, narrow cobbled streets, vaulted passages, fortified gates, and pirate raids. A walk in the today whitewashed, medieval Aegean Sea settlements, a walk in heavy fortified Maniot settlements, a walk, passing of some of the most beautiful places in Greece. This is a walk next to war, next to battles and sieges, finally next to the eternal need of people to protect themselves against of any external enemy. The public or collective defense is our subject, and the architecture that was born in the Greek area, when the participation of the buildings took the place of the most organic element of the fortifications and defense. Small traditional settlements and their history that managed to survive until today in their authentic form are presented, as well as the memory of some others, which did not manage to, just surviving into the book pages or the computer files. Certainly, and first of all, this is also a walk under the deep blue Greek sky and next to the big blue of the Aegean Sea, or in which way the landscape had one of the key-roles for the flourished type of architecture.

It is worth noting that the book (244 pages, 338 colour figures and ground plans), except for those who study or like similar subjects such as defensive architecture and planning, as castle enthusiasts, medievalists, and military buffs, is also ideal for people who are interested in authentically preserved places or they like visiting such places, discovering at the same time what behind the first view is hiding, enriching their tours.
This book combines interesting source material with multi-year field research, and rich photographic documentation so as the reader can easily follow the subject, promising a great reading experience.
Therefore, settlements, built in fortified arrangement in Greece, the architecture and the history. Let’s unfold the story.
 

You can order here (select your closest marketplace):

USA   UK   Germany   France   Spain   Italy   Japan    Canada  Australia 

Το προηγούμενο μεγάλο βιβλίο μου, «Πύργοι & Οχυρές κατοικίες της Πελοπόννησου 15^ος-19^ος αιώνας» το δούλευα περίπου 8 χρόνια ώσπου να φθάσουμε στην έκδοσή του το 2008. Συνηθισμένος τόσα χρόνια όποτε είχα ελεύθερο χρόνο να γράφω ή να ψάχνω πληροφορίες σε βιβλία ή να ταξιδεύω προσπαθώντας να εντοπίσω τα αντικείμενα της μελέτης μου, μετά την έκδοση ήταν αρκετά δύσκολο να δεχθώ ότι το μόνο που έχω να κάνω τώρα είναι να ξεφυλλίζω το εκδοθέν βιβλίο μου. Έτσι σύντομα κατάλαβα ότι έπρεπε να βρω κάτι νέο να ασχολούμαι, ένα project για όποιον δεν κατάλαβε, το οποίο βέβαια να με γεμίζει. Έπιασα πολλά θέματα τα οποία είχαν να κάνουν κυρίως  με κατηγορίες κτηρίων ή τάσεις της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, ώσπου στο τέλος κατέληξα ότι θα ήταν καλύτερο να ασχοληθώ με αρχιτεκτονικά σύνολα, δηλαδή με ολόκληρους οικισμούς. Άλλωστε στην πορεία ανακάλυψα ότι είχα ήδη αρχίσει να ασχολούμαι με το θέμα πολύ πριν το αποφασίσω συνειδητά.
Κάπως έτσι ξανάρχισα να οργώνω το Αιγαίο για δεύτερη φορά, διαπιστώνοντας με μεγάλη μου χαρά ότι κάπως προς το καλύτερο είχαν αλλάξει τα πράγματα στην ακτοπλοΐα. Το σημειώνω καθώς οι συνθήκες που θυμόμουν να επικρατούν  ήταν σίγουρα αποτρεπτικός παράγοντας για να ασχοληθώ με το θέμα. Άλλωστε, το συγκεκριμένο θέμα δεν θα μπορούσε ποτέ να γραφτεί χωρίς ταξίδια και επισκέψεις στους τόπους που θα αναφερόμουν, δηλαδή πολλά νησιά του Αιγαίου μεταξύ άλλων. Ξέθαψα το αναλογικό φωτογραφικό μου αρχείο, κατέβασα τη μισή βιβλιοθήκη μου δίπλα στο γραφείο, σχεδίασα πως θα γίνουν τα ταξίδια και σε τι βάθος χρόνου και έψαξα τι βιβλία χρειαζόμουν που δεν είχα ακόμα αγοράσει. Μιλάμε για το 2011-12 και μετά, οπότε εννοείται βέβαια ότι οι αναζητήσεις στο ίντερνετ είχαν και αυτές πια το ρόλο τους στην έρευνα. Παρόλα αυτά, οι πρώτες γραμμές του βιβλίου γράφτηκαν στη Μάνη χειρόγραφα, σε πραγματικό χαρτί. Άλλωστε αν θέλεις να μιλήσεις για συλλογική οχύρωση στην Ελλάδα χωρίς αναφορά στη Μάνη, είναι καλύτερα να πας για ψάρεμα.
Κάπως έτσι, αργά αλλά σταθερά, προχώρησε η ιστορία -ταξίδια, φωτογράφιση, σημειώσεις, αποδελτίωση, πηγές- ως τον ερχομό της πανδημίας. Μας έκλεισαν στα σπίτια μας, οι δουλειές μας διαλύθηκαν και κάτι έπρεπε να βρούμε να κάνουμε για να μην τρελαθούμε. Η συγγραφή ενός βιβλίου φάνταζε υπέροχη προοπτική. Καβάλαγες τις φωτογραφίες στην οθόνη, τη βιβλιογραφία και τις αναμνήσεις από το ταξίδι σε κάθε μέρος και ταξίδευες. Άλλωστε τα ταξίδια είχαν γίνει, το υλικό είχε μαζευτεί, ενώ ήδη αρκετές σκέψεις είχαν μπει σε τάξη, είτε στο χαρτί είτε στο μυαλό.
Το βιβλίο βέβαια είχε ξεκινήσει στα ελληνικά, ενώ πιθανώς ποτέ δεν είχα πιστέψει πραγματικά ότι θα τελείωνε, αφού μου φαινόταν μάλλον ακατόρθωτο να βρω τον χρόνο που χρειαζόταν για να γραφτεί. Επίσης μου φαινόταν ακατόρθωτο να βρεθεί τρόπος να εκδοθεί. Ακριβή έκδοση, περιορισμένου σχετικά ενδιαφέροντος, σε καιρούς οικονομικής κρίσης μην ξεχνάμε. Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα να γραφτεί στα Αγγλικά. Αμέσως διευρυνόταν σχεδόν απεριόριστα το κοινό που πιθανώς να ενδιαφερόταν να το διαβάσει, ενώ με τον τρόπο αυτό άνοιγε ο δρόμος για την πώληση μέσω μίας πλατφόρμας, όπως το Amazon, ως ψηφιακό βιβλίο (e-book) και τυπωμένο αντίτυπο κατά παραγγελία (print on demand). Έτσι και έγινε. Ότι είχε γραφτεί ως εκείνη την ώρα μεταφράστηκε στα Αγγλικά, γλώσσα στην οποία και συνεχίσαμε.
Το επόμενο πρόβλημα ήταν το στήσιμο (σχεδίαση) του βιβλίου, η γραφιστική δουλειά δηλαδή. Ήξερα ότι θα ήταν μία ακριβή διαδικασία, έτσι κρατούσα μικρό καλάθι για τον αν θα ξεπερνούσα τον σκόπελο. Τελικά αποδείχθηκε πολύ ακριβότερη από ότι πίστευα. Η λύση ήταν μία. Θα το έστηνα μόνος μου. Έμαθα το σχεδιαστικό πρόγραμμα σε δύο εβδομάδες παρακολουθώντας μανιακά tutorials και ξεκίνησα. Αρχικά φάνηκε αδύνατο. Οι δυσκολίες φάνταζαν ανυπέρβλητες. Στο τέλος όταν το είχα στήσει ήδη δύο φορές γιατί το πρώτο μέγεθος που διάλεξα δεν ευδοκίμησε, αποφάσισα να το στήσω και μία τρίτη για να ξεπεράσω ένα πρόβλημα με την εκτυπωτική διαδικασία του Amazon. Το έκανα μέσα σε δύο ημέρες.
Με λίγα λόγια καταφέραμε κάτι που πριν από λίγα χρόνια φάνταζε απλώς ουτοπικό. Να εκδώσουμε βιβλίο χωρίς να έχουμε έξοδα ούτε ένα ευρώ. Εκτός βέβαια από τα αντίτυπα που πρέπει να προσκομίσουμε για την παραχώρηση του ISBN από την Εθνική Βιβλιοθήκη.
Τι είναι όμως αυτό το βιβλίο για όποιον αποφασίσει να το πάρει στα χέρια του και να το διαβάσει; Μα ό,τι ακριβώς ήταν και για εμάς.
Μία υπέροχη περιήγηση κάτω από τειχόσπιτα, ψηλούς πύργους, αδιάσπαστα κτηριακά μέτωπα, στενά καλντερίμια, διαβατικά, οχυρωμένες πύλες και πειρατικές επιδρομές. Ένα ταξίδι στους ασβεστωμένους σήμερα μεσαιωνικούς Αιγαιοπελαγίτικους οικισμούς και στους οχυρούς οικισμούς της Μάνης, ένα ταξίδι που περνά από μερικά από τα πιο όμορφα σημεία της Ελλάδας. Πρόκειται ουσιαστικά για μία διαδρομή ανάμεσα σε πόλεμο, μάχες και πολιορκίες, δηλαδή δίπλα στην προαιώνια ανάγκη του ανθρώπου να προστατευτεί από οποιονδήποτε εξωτερικό εχθρό.
Η συλλογική οχύρωση είναι το θέμα μας, καθώς και η αρχιτεκτονική που γεννήθηκε στον Ελλαδικό χώρο όταν η συμμετοχή των κτηρίων στην οχύρωση και άμυνα έγινε το σημαντικότερο στοιχείο αυτών. Παρουσιάζονται μικροί παραδοσιακοί οικισμοί και η ιστορία τους, οι οποίοι κατάφεραν να επιβιώσουν ως σήμερα σε αυθεντική κατάσταση, καθώς επίσης και η ανάμνηση κάποιων άλλων που δεν τα κατάφεραν, μένοντας όμως ακόμα ζωντανοί μέσα στις σελίδες των βιβλίων ή τα αρχεία των υπολογιστών.
Βέβαια, ουσιαστικά πρόκειται για μία περιήγηση κάτω από τον βαθύ μπλε ελληνικό ουρανό και δίπλα στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου Πελάγους ή αλλιώς με ποιο τρόπο το τοπίο κρατά ένα από τους κύριους ρόλους στη διαμόρφωση του αρχιτεκτονικού ύφους.
Αξίζει δε να σημειωθεί ότι το βιβλίο (244 σελίδες, 338 έγχρωμες εικόνες και κατόψεις) εκτός από εκείνους που μελετούν ή τους αρέσουν παρόμοια θέματα, όπως η οχυρωματική αρχιτεκτονική και η συγκρότηση των οικισμών κατά τους προηγούμενους αιώνες, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον για όσους έλκονται από αυθεντικά διατηρημένους τόπους και την ιστορία τους ή τους αρέσει να επισκέπτονται τέτοια μέρη, ανακαλύπτοντας συγχρόνως τι κρύβεται πίσω από την πρώτη εντύπωση, εμπλουτίζοντας έτσι τις περιηγήσεις τους.
Το βιβλίο συνδυάζει ενδιαφέρον αρχειακό υλικό με πολύχρονη έρευνα στο πεδίο και φωτογραφική τεκμηρίωση, έτσι ώστε ο αναγνώστης να μπορεί εύκολα να παρακολουθεί το θέμα, υποσχόμενο παράλληλα μία αναγνωστική εμπειρία.
Άρα, οικισμοί σε οχυροί διάταξη στην Ελλάδα, η αρχιτεκτονική και η ιστορία. Ας ξετυλίξουμε το κουβάρι.

(εκτός από τους παραπάνω συνδέσμους στο Amazon, για αγορά μπορείτε να επικοινωνήσετε και απευθείας μαζί μας)

Mount Athos, the Holy Mountain of the Orthodox doctrine, History & Architecture - Όρος Άθως, το Άγιον Όρος της Ορθοδοξίας, Ιστορία και Αρχιτεκτονική

text - images: Babis Pavlopoulos - iconstravel photography

languages: English - Ελληνικά

Docheiariou monastery (10^th Century), a real medieval castle.

Μονή Δοχειαρίου (10^ος αιώνας), ένα πραγματικό μεσαιωνικό κάστρο.

Mount Athos is located in northern Greece. In fact it is a mountainous peninsula in Chalkidiki prefecture, constituting the greatest monastic polity of the Orthodox doctrine. The entrance to this polity is controlled and the visitors must request a special license in order to enter.

It can be considered that the organized monastic communities in Mt. Athos began in 963, when Saint Athanasios the Athonite established the monastery of Megisti Lavra. He was supported by the Byzantine Emperor, Nikiforos Fokas, but at the same time the reaction of the eremites, who lived in the area since centuries, was not friendly. They believed that their secluded life would be lost. Such problems were faced by the compilation of a law, the Typikon of Agion Oros, written in 971 by the monk, Efthymios, who was sent by the Emperor, Ioannes Tsimiskes. The Typikon gave the terms, which defined the harmony between the organized communities and the eremites. Amongst these terms was also the Avaton of Agion Oros. According to this law, none female could enter to the monastic area. This law is active until today. The Typikon is known as Tragos (= billy goat), as it was written on billy goat skin. It is worth noting that the Tragos was renewed in the course of the centuries many times, so that it responds to any new circumstances.

On the balconies of Simonos Petra monastery.

Στους εξώστες της Σιμωνόπετρας.

In the year 1000, over 41 monasteries were mentioned in Mt. Athos, while at the middle of the 11^th Century the monasteries were almost 200. Until the end of the 12^th Century, even monks from the areas around Byzantium came, such as Bulgarians, Serbians, and Russians. It was in the context of the open door policy of the Empire. According to the Architect, Nikolaos Charkiolakes, there is evidence that the erection of the monasteries in Agion Oros under the support of the emperors, was just a part of the imperial policy of growth the Empire’s influence on the northern areas, as far as Russia. Therefore, the development of Holy Mountain was not support only by Byzantine Emperors, but also by foreign Orthodox lords, practice, which continued during the Ottoman rule period.

Dionysiou monastery (14^th Century), view from the sea.

Μονή Διονυσίου, άποψη από τη θάλασσα.

The number of the active monasteries was standardized around the end of the 16^th Century into 20 complexes, 19 dated in the Byzantine period and 1 in the post Byzantine period.

Today the monasteries are classified in an official ranking. Neither this ranking can change, nor the number of the monasteries. The 20 monasteries constitute a semi-autonomous polity within the Greek Republic under the authority of the Ministry of Foreign Affairs, while there are some other smaller constructions, belonging to the main monasteries, such as sketes (=a small monastery), hermitages, lone-standing towers, storage buildings, small ports and two small settlements. The land of Mt. Athos is divided into 20 territories, one for each monastery. The Athonite monasteries are self-governed and do not belong to any ecclesiastical authority. Holy Mountain is an UNESCO World Heritage Site since 1988.

In Agion Oros, the fortification meets the traditional Balkan and Byzantine architecture and both of them the Christian religion. All the monasteries are presented as extended fortified building complexes, such as medieval castles, dated in the period from the 10^th Century to the 16^th Century. They consist of residential wings, walls, wall-towers, churches and chapels, dominated by a keep (donjon), and arranged around an inner yard, where one can find the main church, standing in the middle of the enclosure, as the centre of anything happens to the society of the monks, in fact constituting a big scale architecture.

According to the University Professor, Peter Koufopoulos, the variety of forms and buildings, which sometimes are the result of pre-planning process and some others of dynamic development, enriches the wealth of the Athonite architectural heritage, so as these complexes acquire a special value, actually as the last source of knowledge for this type of architecture.

Variety of forms and architectural components characterize Holy Mountain.

Ποικιλία μορφών και αρχιτεκτονικών στοιχείων χαρακτηρίζουν το Άγιον Όρος.

The monasteries on Mt. Athos originally were smaller than today, and some of them began as lone-standing churches, built next to a tower. The building complexes gradually developed mainly during the 14^th, the 16^th and the 18^th Century. Today all of them, except one, follow the same arrangement with an inner yard and the buildings around it, but there are testimonies that there were complexes with successively arranged enclosures, engaged with different order each one, while also complexes, covered by the same roof, could be found. The defensive arrangement was a necessity since already the 10^th Century. In the course of the centuries the residential wings partially absorbed the walls. The projected wooden structures, known as sachnisi (Persian origin, plural: sachnisia), one of the most important element of the urban Balkan traditional architecture are considered as subsequent additions. Nevertheless, the existence of this component, in combine with the fortifications, gives the special character to the Athonite architecture.

The main churches of the monasteries, the katholika (singular: katholikon) were built in the Athonite style, in fact a conversion of the cross in square with dome style, flourished in the high Byzantine period.

Close to the monasteries, small ports can be found, known as arsanades (singular: arsanas). They usually consist of a tower, in the type of the keep, built attached to a rectangular building with a large, arched gate, which faces the coast, in order to house the boats of the monks. At the same time these small complexes were also lookout points, as some of the monasteries are standing in the hinterland.

Athonite arsanas, the building which houses the boats.

Αθωνίτικος αρσανάς, το κτήριο στο οποίο αποσύρονταν οι βάρκες.

Το Άγιον Όρος, καταλαμβάνει την χερσόνησο του Όρους Άθως. Πρόκειται για το ανατολικό «πόδι» του νομού Χαλκιδικής, αποτελώντας τη μεγαλύτερη μοναστική πολιτεία του ορθόδοξου δόγματος. Η είσοδος στο Όρος είναι ελεγχόμενη και οι επισκέπτες πρέπει να αιτηθούν την ειδική άδεια προκειμένου να εισέλθουν.

Αφετηρία του οργανωμένου μοναχικού βίου στο Άγιον Όρος θεωρείται το 963, όταν ο Όσιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης ιδρύει τη μονή Μεγίστης Λαύρας. Συμπαραστάτη σε αυτή την προσπάθεια είχε τον αυτοκράτορα Νικηφόρο Φωκά, αλλά καθώς η περιοχή αποτελούσε τόπο άσκησης πολλών ησυχαστών, συνάντησε αντιδράσεις, αφού οι τελευταίοι θεώρησαν την εμφάνιση ενός μεγάλου κοινοβίου ως ανατροπή της μοναστικής τους τάξης. Το πρώτο Τυπικόν του Όρους συνέταξε το 971 ο Στουδίτης μοναχός, Ευθύμιος, απεσταλμένος του αυτοκράτορα, Ιωάννη Τσιμισκή, με σκοπό την αντιμετώπιση των παραπάνω προβλημάτων, ορίζοντας ουσιαστικά ένα καθεστώς συνύπαρξης του αναχωρητικού και του κοινοβιακού μοναχισμού. Με το Τυπικόν καθιερώνεται έμμεσα  το Άβατον του Όρους. Το έγγραφο αυτό είναι γνωστό ως Τράγος, καθώς γράφτηκε πάνω σε δέρμα τράγου. Αργότερα εκδόθηκαν και άλλα παρόμοια συμπληρωματικά έγγραφα, ώστε να ανταποκρίνεται στις εκάστοτε νέες συνθήκες.

Το έτος 1000 αναφέρονται πάνω από 41 μοναστήρια στην Αθωνική χερσόνησο, ενώ στα μέσα του 11^ου αιώνα οι μονές ήταν σχεδόν 200. Από τα τέλη του 12^ου αιώνα, ακόμα και αλλοεθνείς μοναχοί συρρέουν στο Όρος, όπως Βούλγαροι, Σέρβοι και Ρώσοι, στα πλαίσια της πολιτικής των ανοιχτών θυρών της αυτοκρατορίας. Σύμφωνα μάλιστα με τον αρχιτέκτονα Νικόλαο Χαρκιολάκη, υπάρχουν στοιχεία που μαρτυρούν ότι η ίδρυση των μονών στο Όρος με τη συνδρομή των αυτοκρατόρων, ήταν μέρος ενός γενικότερου σχεδίου μίας οικουμενικής πολιτικής, ανάπτυξης της επιρροής της αυτοκρατορίας στις προς βορρά περιοχές, μέχρι και τη Ρωσία. Έτσι η μοναστική και κτηριακή ανάπτυξη του Όρους δεν στηρίχθηκε μόνο στους Βυζαντινούς αυτοκράτορες, αλλά και σε άλλους ξένους ορθόδοξους μονάρχες, κάτι που συνεχίστηκε και κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής κατάκτησης με ιδιαίτερα γενναιόδωρες χορηγίες.

Pantokratoros monastery (14^th Century). Typical Athonite arcades on the façades 

of the wings, as well as part of the katholikon (14^th Century) are discerned.

Μονή Παντοκράτωρος (14^ος αιώνας). Διακρίνονται χαρακτηριστικά 

αγιορείτικα δοξάτα (τοξοστοιχίες), καθώς και μέρος του καθολικού.

Οι μονές κατά καιρούς ήταν οργανωμένες είτε με το κοινοβιακό είτε με το ιδιόρρυθμο σύστημα. Ως τα τέλη του 14^ου αιώνα το κοινοβιακό ήταν το κυρίαρχο σύστημα, αλλά με την οθωμανική κατάκτηση το ιδιόρρυθμο σύστημα εμφανίζεται όλο και συχνότερα, με αποτέλεσμα ακόμα και το αξίωμα του ηγούμενου να εκπέσει σε απλό τιμητικό τίτλο. Σύμφωνα με αυτό το σύστημα επιτρέπεται η ιδιοκτησία και ο κάθε μοναχός έπρεπε να φροντίζει μόνος του τον εαυτό του, πρακτική που δημιούργησε ακόμα και οικονομική διαστρωμάτωση. Στο δεύτερο μισό του 20^ου αιώνα όλες οι μονές πέρασαν στον κοινοβιακό σύστημα. Παρόλα αυτά το ιδιόρρυθμο σύστημα επιβιώνει σε 8 σκήτες.

Ο αριθμός των μονών φαίνεται να παγιώνεται στα τέλη του 16^ου αιώνα σε 20, 19 βυζαντινές και 1 μεταβυζαντινή, η μονή Σταυρονικήτα.

Σήμερα οι 20 μονές έχουν συγκεκριμένη ιεραρχική τάξη μεταξύ τους. Ούτε ο αριθμός των μονών μπορεί να αλλάξει, ούτε η τάξη αυτή. Το έδαφος του Αγίου Όρους είναι χωρισμένο σε 20 τμήματα που αντιστοιχούν στις ισάριθμες μονές, ενώ αποτελεί αυτοδιοίκητο τμήμα του Ελληνικού Κράτους που υπάγεται πολιτικά στο Υπουργείο Εξωτερικών. Κάθε μονή είναι κυρίαρχη και αυτοδιοίκητη, χωρίς να υπάγεται σε καμία εκκλησιαστική αρχή, παρά μόνο πνευματικά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Εκτός από τις μονές υπάρχουν 12 σκήτες -οι κοινοβιακές με κτηριακή οργάνωση ανάλογη των μονών και οι ιδιόρρυθμες με τη μορφή οικισμών- κελιά, καλύβες, καθίσματα, ησυχαστήρια, μεμονωμένοι πύργοι, αποθήκες, αρσανάδες, καθώς και δύο οικισμοί. Από το 1988, τα μοναστήρια του Αγίου Όρους μαζί με το φυσικό περιβάλλον της χερσονήσου έχουν συμπεριληφθεί από την UNESCO στη λίστα των μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Ouranoupolis, the entrance to Holy Mountain, Prosforiou tower (14^th Century). It belonged to Vatopediou monastery, built for the protection of its metochion (area belonging to a monastery), named Prosforion.

Ουρανούπολη, η είσοδος στο Άγιον Όρος, πύργος Προσφορίου (14^ος αιώνα). Ανήκε στη μονή Βατοπεδίου και ήταν χτισμένος για την προστασία του ομώνυμου μετοχίου.

Τα κτήρια στο Όρος καταφέρνουν να διασώζουν πολλά στοιχεία της βυζαντινής και μεταβυζαντινής αρχιτεκτονικής, μίας αρχιτεκτονικής συνήθως μεγάλης κλίμακας και υψηλών προθέσεων, αντανακλώντας ουσιαστικά τις διασυνδέσεις με ισχυρούς κοσμικούς και εκκλησιαστικούς παράγοντες, ακόμα και με ξένους μονάρχες. Η μεγάλη ποικιλία μορφών και τύπων κτηρίων που άλλοτε είναι αποτέλεσμα ακαδημαϊκού σχεδιασμού και άλλοτε ανήκουν στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική, ενισχύουν το ιστορικό κτηριακό απόθεμα της Αθωνικής χερσονήσου, το οποίο βέβαια αποκτά μοναδική σημασία. Την ίδια στιγμή μάλιστα, είναι η τελευταία πηγή γνώσης για μία αρχιτεκτονική που δεν διατηρήθηκε αλλού, παραμένοντας εν μέρει τεκμηριωμένη και δημοσιευμένη.

Οι μονές αρχικά ήταν πολύ μικρότερες, ενώ ορισμένες προέρχονται από μονύδρια χτισμένα δίπλα σε οχυρό πύργο. Το μέγεθος των συμπλεγμάτων αυξήθηκε σταδιακά κυρίως κατά τον 14^ο, 16^ο και 18^ο αιώνα. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η διάταξη των κτηριακών συγκροτημάτων δεν ήταν πάντα η ίδια με τη σημερινή, όπου τα κτίσματα διατάσσονται γύρω από μία αυλή δημιουργώντας ενιαίο οχυρό περίβολο, στο κέντρο του οποίου βρίσκεται το καθολικό. Για παράδειγμα, σε ορισμένες μονές τεκμηριώνεται η παλαιότερη ύπαρξη διαδοχικών αυλών μέσα στον περίβολο, επιφορτισμένη η κάθε μία με διαφορετική λειτουργία, ενώ δεν έλειψαν και οι μονόστεγες κατασκευές.

Το κυρίαρχο στοιχείο βέβαια των αγιορείτικων μονών είναι ο φρουριακός τους χαρακτήρας. Όλες οι μονές εμφανίζονται οχυρωμένες με τείχη, ενισχυμένα με πλευρικούς πύργους, ενώ καταχύστρες προστατεύουν τις πύλες και τα παραπόρτια. Οι περισσότερες διαθέτουν ακρόπυργο (donjon), δηλαδή κεντρικό πύργο, ενώ και για τις υπόλοιπες μαρτυρείται ότι και αυτές διέθεταν παλαιότερα. Η εικόνα των εκτεταμένων φρουριακών συγκροτημάτων συμπληρώνεται από τα σαχνισιά, τις πολύχρωμες ξύλινες εξέχουσες κατασκευές, οι οποίες θεωρούνται γενικά μεταγενέστερα αρχιτεκτονικά στοιχεία στο Όρος.

The gates of the monasteries in Holy Mountain were fortified with 

flanking towers,  box-machicolations, and shot-slits.

Οι πύλες των Αγιορείτικων μοναστηριών ήταν οχυρωμένες 

με πλευρικούς πύργους, καταχύστρες και πολεμίστρες.

Τα καθολικά, καταλαμβάνοντας περίοπτη θέση στον περίβολο, ακολουθούν τον λεγόμενο αγιορείτικο τύπο, ο οποίος αποτελεί μία παραλλαγή του σταυροειδούς εγγεγραμμένου. Ειδική μνεία αξίζουν οι όψεις που εμφανίζουν οι πολυόροφες πτέρυγες -κόρδες στο Όρος- προς τις αυλές με τους ημιυπαίθριους διαδρόμους σε επάλληλη διάταξη. Η οργάνωση αυτή με τις επάλληλες ξύλινες, τοξωτές στοές, τα δοξάτα ή ηλιακούς, θεωρείται βυζαντινή που όμως υιοθετήθηκε και από την οθωμανική αρχιτεκτονική.

Τέλος αξίζουν αναφοράς και οι αρσανάδες, μικρά οχυρά συγκροτήματα στις σκάλες (λιμάνια) των μονών. Πρόκειται για μακρόστενα κτίσματα που φιλοξενούν τις βάρκες όταν αποσύρονται από το νερό, τα καραβοστάσια, χτισμένα σε επαφή με ψηλό πύργο. Έτσι εξασφαλιζόταν η ασφάλεια των μοναχών που διέμεναν εκεί, ενώ παράλληλα επόπτευαν και την ακτή, καθώς πολλές μονές είναι χτισμένες στην ενδοχώρα.

Για τη διάσωση των αγιορείτικων μονών έχουν εκπονηθεί και εκτελούνται πολυάριθμα και φιλόδοξα προγράμματα αποκατάστασης.

The impressive keep of Stavronikita monastery. The keeps is one of the most important 

elements of the Athonite building complexes.

Ο εντυπωσιακός ακρόπυργος της μονής Σταυρονικήτα. Οι ακρόπυργοι αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της Αθωνίτικων συγκροτημάτων.

The 20 monasteries, according to the official ranking, are as follows:

Τα 20 κυρίαρχα μοναστήρια στο Όρος κατά τη τάξει είναι τα εξής:

1. Megisti Lavra monastery: This is the oldest monastery on Athos, established in 963, signing the start of a new age for Holy Mountain, perhaps also for monasticism. In the 11^th Century, 700 monks lived in this monastery. Today the monastery is a rectangular fortified building complex with a keep and flanking towers, while a trapezoid extension is added on the south side. The arsanas is a small castle. The katholikon is dated in the original period of the monastery, but the wall paintings are dated in 1535. At the same position, an ancient Greek city was built.

1. Μονή Μεγίστης Λαύρας: Πρόκειται για το παλαιότερο μοναστήρι στο Όρος. Ιδρύθηκε το 963, σηματοδοτώντας την έναρξη του οργανωμένου μοναστικού βίου στον Άθω. Το 11^ο αιώνα οι μοναχοί φθάνουν τους 700. Σήμερα η μονή εμφανίζεται ως ένα ορθογώνιο οχυρωμένο συγκρότημα με ακρόπυργο και πλευρικούς πύργους, καθώς και μία τραπέζιας κάτοψης προβολή του τείχους στη νότια πλευρά. Ο αρσανάς της μονής αποτελεί ένα μικρό κάστρο. Το καθολικό ανήκει στην αρχική περίοδο του συγκροτήματος, αλλά οι τοιχογραφίες που διασώζει χρονολογούνται στο 1535. Στην θέση που χτίστηκε η Λαύρα υπήρχε αρχαία Ελληνική πόλη.

Megisti Lavra monastery, detail of the complex.

Μονή Μεγίστης Λαύρας, λεπτομέρεια του συγκροτήματος.

2. Vatopedi (or Vatopediou) monastery: It was established in 972. This is a fortified complex-set, standing in triangular ground plan, while multi-storey wings are arranged around the extended inner yard. The today form is the result of successive additions until the 19^th Century. Eight towers reinforce the enclosure. The tower of Metamorfosis is standing 29 m high, dated in the 12^th Century. In the katholikon, important marble-work and mosaics can be found. The monument is dated in the period 972-985, and the wall-paintings in 1312. They are considered as one of the most important art-sets of the Palaiologos period, the last Byzantine dynasty. The refectory of the complex is also important, dated in the 12^th Century.

2. Μονή Βατοπεδίου: Ιδρύθηκε το 980. Αποτελεί οχυρό συγκρότημα, τριγωνικής σχεδόν κάτοψης, με πολυώροφες πτέρυγες (κόρδες) γύρω από την τεράστια αυλή. Η σημερινή μορφή είναι το αποτέλεσμα διαδοχικών προσθηκών ως τον 19^ο αιώνα. Οκτώ πύργοι ενισχύουν τον περίβολο με σημαντικότερους εκείνους της Παναγίας και της Μεταμορφώσεως. Ο τελευταίος έχει ύψος 29 μέτρα και χρονολογείται στον 12^ο αιώνα. Το καθολικό είναι κτίσμα της περιόδου 972-985 και διασώζει εξαιρετικής τέχνης μαρμαροθετήματα, δάπεδα και ψηφιδωτά του 11^ου και 14^ου αιώνα. Οι τοιχογραφίες είναι χρονολογημένες στο 1312, αποτελώντας ένα από τα σημαντικότερα μνημειακά σύνολα της Παλαιολόγιας  αναγέννησης. Σημαντική επίσης είναι και η τράπεζα της μονής, κτίσμα του 12^ου αιώνα.

Vatopediou monastery (972), view from the enclosure.

Μονή Βατοπεδίου (972), άποψη από το εσωτερικό του περιβόλου.

Vatopediou monastery, view from the sea.

Μονή Βατοπεδίου, άποψη από τη θάλασσα.

3. Iviron monastery: It was established in 980. This is a rectangular building- complex with fortified enclosure and keep. Most of the buildings are dated in the 19^th Century, as the older constructions were destroyed by fire. The katholikon was built in 980-983. The arsanas of the monastery is dated in 1625. The tower of the arsanas is very interesting, as it is adorned with brick-work, while a machicoulis type projection can be found on the upper level.

3. Μονή Ιβήρων: Η ίδρυσή της ανάγεται στο 980. Το παραθαλάσσιο συγκρότημα εμφανίζει ορθογώνιο περίπου σχήμα με οχυρό περίβολο και ακρόπυργο. Τα περισσότερα όμως κτίσματα ανήκουν στον 19^ο αιώνα, καθώς πολλές παλαιότερες κατασκευές καταστράφηκαν από πυρκαγιά. Το καθολικό χτίστηκε την περίοδο 980-983. Ο αρσανάς τη μονής χρονολογείται στο 1625. Ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι ο πύργος του αρσανά, οποίος φέρει συστοιχίες καταχυστρών και κεραμοπλαστικό διάκοσμο.

Iviron monastery (980), southwest view.

Μονή Ιβήρων (980), νοτιοδυτική άποψη.

4. Chilandariou monastery (or Chilandari): It perhaps began in the 10^th Century. A church and a building complex, surrounding a tower was the original core. The subsequent additions created the today extended complex. The monastery is known as the Serbian, because in 1198 was granted to Serbian lords. They developed the complex and from that period until today it is considered as the main cultural and ecclesiastical centre of Serbian people. The katholikon is dated at the end of the 13^th Century. Chilandari is a really extended complex, dominated by the tower of Saint Savas (1200).

4. Μονή Χιλανδαρίου (ή Χιλανδάρι): Πιθανολογείται ότι ιδρύθηκε τέλος του 10^ου αιώνα, με αρχικό πυρήνα ένα μικρό συγκρότημα με παρεκκλήσι, οχυρωμένο με πύργο. Το μοναστήρι είναι γνωστό ως το Σέρβικο, καθώς ήδη από το 1198 παραχωρήθηκε στους Ηγεμόνες της Σερβίας, Νεμάνια, οι οποίοι θεωρούνται και κτήτορες της μονής. Ακόμα και σήμερα αποτελεί ισχυρό πνευματικό και εκκλησιαστικό κέντρο για τους Σέρβους. Πρόκειται για ένα τεράστιο κτηριακό σύμπλεγμα, από τα μεγαλύτερα του Όρους, όπου δεσπόζει ο πύργος του Αγίου Σάββα (1200). Το καθολικό χτίστηκε τέλος του 13^ου αιώνα.

5. Dionysiou monastery: The coastal monastery is considered that began at the middle of the 14^th Century, but the today form is dated in 1535, when the complex was restored after a big fire. It is founded on a sloping rock, 80 m higher from the sea-level. It is a compact complex with dense inner yard, dominated by the main tower (1520), which is presented in the Byzantine towers’ type, as buttresses support its masonries. The wall-paintings of the katholikon are dated in the 16^th Century.

5. Μονή Διονυσίου: Το παραθαλάσσιο σύμπλεγμα θεωρείται ότι ιδρύθηκε στα μέσα του 14^ου αιώνα, αλλά η σημερινή μορφή του ανήκει στο πρώτο μισό του 16^ου  αιώνα, όταν ανακαινίστηκε μετά από καταστροφική πυρκαγιά. Είναι θεμελιωμένο σε απότομο βράχο, 80 μέτρα πάνω από τη θάλασσα, αποτελώντας ένα σφιχτό οχυρό κτηριακό συγκρότημα, ανεπτυγμένο μάλλον καθ’ ύψος, με πολύ στενή αυλή. Ο ακρόπυργος είναι κτίσμα 24 μέτρων και χρονολογείται στο 1520, ακολουθώντας την διάπλαση των βυζαντινών πύργων, ενισχυμένος εξωτερικά με αντηρίδες. Το μεγαλύτερο τμήμα της εσωτερικής αυλής καταλαμβάνει το καθολικό που διασώζει τοιχογραφίες του 16^ου αιώνα.

Dionysiou monastery (14^th Century). 

It was founded on a sloping rock, 80 m higher from the sea-level.

Μονή Διονυσίου (14^ος αιώνας). Το συγκρότημα είναι θεμελιωμένο σε απότομο 

βράχο, ύψους 80 μέτρων από τη θάλασσα.

Dionysiou monastery, south view.

Μονή Διονυσίου, νότια άποψη.

Ascent to Dionysiou monastery.

Ανάβαση στη μονή Διονυσίου.

At the foot of Dionysiou monastery.

Κάτω από τα τείχη της μονής Διονυσίου.

Dionysiou monastery, partial view.

Μονή Διονυσίου, μερική άποψη.

6. Koutloumoussiou monastery: It is located very close to the settlement of Caryes, in a way the capital of Holy Mountain. The first mention is dated in the 12^th Century, but it flourished in the 14^th Century after the destruction of the Catalans. In fact, it is a simple building-complex, built in square ground plan, where wings are arranged around the inner yard. In the middle of the yard, the katholikon is rising, dated in the 16^th Century. On the southwest corner the keep is standing, 25 m high. The arsanas of Caliagra belongs to this monastery, consisted of tower, chapel and one more building, dated in the 16^th Century.

6. Μονή Κουτλουμουσίου: Είναι χτισμένη πολύ κοντά στις Καρυές, κατά έναν τρόπο την πρωτεύουσα του Αγίου Όρους. Παρόλο που υπάρχουν αναφορές ήδη από τον 12^ο αιώνα, η μονή άκμασε κατά τον 14^ο αιώνα, μετά από την καταστροφή της από τους Καταλανούς. Πρόκειται για ένα απλής μορφής τετράγωνο συγκρότημα, όπου οι κόρδες διατάσσονται γύρω από την εσωτερική αυλή, το κέντρο της οποίας καταλαμβάνεται από το καθολικό. Το καθολικό χρονολογείται στον 16^ο αιώνα. Ο ακρόπυργος, ύψους 25 μέτρων, στέκεται στην νοτιοδυτική γωνία του περιβόλου. Ο αρσανάς της Καλιάγρας (16^ος αιώνας) ανήκει στην εν λόγω μονή, αποτελούμενος από πύργο, παρεκκλήσι και ένα ακόμα κτήριο.

7. Pantokratoros monastery: It began in the 14^th Century. The original core was just a cell. This is a coastal complex, with classic Athonite arrangement, dominated by the keep (14^th Century), which belongs to the original phase of the monastery. The wall-paintings of the katholikon are dated in the 14^th Century.

7. Μονή Παντοκράτωρος: Ιδρύθηκε τον 14^ο αιώνα, με αρχικό πυρήνα ένα κελί. Το παράκτιο συγκρότημα παρουσιάζει τυπική Aγιορείτικη διάταξη. Ο ακρόπυργος, κτίσμα της αρχικής περιόδου της μονής, δεσπόζει του περιβόλου. Οι τοιχογραφίες του καθολικού είναι έργο του 14^ου αιώνα.

Pantokratoros monastery (14^th Century), the donjon and part of the enclosure are discerned.

Μονή Παντοκράτωρος, διακρίνεται ο ακρόπυργος και μέρος του περιβόλου.

Pantokratoros monastery, the gate was fortified with tower 

and double box-machicolation, projected above.

Η είσοδος της μονής Παντοκράτορος, οχυρωμένη με πύργο και άνωθεν διπλή καταχύστρα.

Pantokratoros monastery, partial view of the inner yard, the katholikon is partially discerned.

Μονή Παντοκράτωρος, μερική άποψη της εσωτερικής αυλής, διακρίνεται μέρος του καθολικού.

Pantokratoros monastery, the donjon and typical Athonite arcades.

Ο ακρόπυργος της μονής Παντοκράτωρος και αγιορείτικα δοξάτα.

8. Xeropotamou monastery: Even though, according to the tradition the monastery began in the early Byzantine era, the historical sources place its establishment at the end of the 10^th Century. The katholikon is dated in 1763. The donjon is not preserved, but there are testimonies for a great tower before 1569.

 8. Μονή Ξηροποτάμου: Παρά τις διάφορες παραδόσεις που θέλουν τη μονή ίδρυμα των πρώιμων βυζαντινών χρόνων, οι ιστορικές πηγές τοποθετούν την ίδρυσή της στον 10^ο αιώνα. Το καθολικό είναι κτίσμα του 1763. Ο ακρόπυργος της μονής δεν σώζεται, αλλά υπάρχουν μαρτυρίες προ του 1569 για έναν μεγάλο πύργο.

Xeropotamou monastery (10^th Century), general view.

Μονή Ξηροποτάμου (10^ος αιώνας), γενική άποψη.

9. Zografou monastery: It is known as the Bulgarian monastery, as since the 19^th Century, only Bulgarian monks live in the complex, even though they were interested in the monastery since the 12^th Century. The monastery began in the 10^th Century. This is an impressive building complex, which has lost its medieval character in big rate. The katholikon is dated in 1801. Not even this monastery preserves the main tower. As it was built in the hinterland, the arsanas is located far away, preserving a particularly elegant defensive tower, dated around 1475. 

9. Μονή Ζωγράφου: Είναι γνωστή ως το Βουλγάρικο, καθώς από τον 19^ο αιώνα μόνο Βούλγαροι μοναχοί ζουν στο συγκρότημα, αν και το ενδιαφέρον των Βούλγαρων για το μοναστήρι χρονολογείται από τον 12^ο αιώνα. Η μονή ιδρύθηκε τον 10^ο αιώνα και αποτελεί ένα πραγματικά εντυπωσιακό σύμπλεγμα, το οποίο όμως έχει χάσει τον μεσαιωνικό του χαρακτήρα σε μεγάλο βαθμό. Το καθολικό είναι κτίσμα του 1801. Ούτε και αυτή η μονή διασώζει τον κεντρικό της πύργο. Καθώς είναι χτισμένη στην ενδοχώρα, ο αρσανάς, οποίος διασώζει ένα ιδιαίτερα κομψό πύργο του 1475, βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση.

The arsanas of Zografou monastery. At the small complex, amongst others, an elegant tower, 

the building for the boats, and a chapel can be found.

Ο αρσανάς της μονής Ζωγράφου. Το μικρό κτηριακό συγκρότημα αποτελείται, μεταξύ άλλων, 

από έναν ιδιαίτερα κομψό πύργο, το κτήριο για τα πλεούμενα και ένα παρεκκλήσι.

10. Docheiariou monastery: It was established at the end of the 10^th Century, but was developed at the end of the 11^th Century. The monastery was built on the coast, actually, presented as a medieval castle, dominated by the keep, which is rising at the highest point of the enclosure. The tower belongs to the first phase of the complex, renovated in 1617. The image of the fortified building complex is completed with the multi-coloured sachnisia, projected from the upper level of the enclosure, as well as with the red domes of the katholikon. The main church is dated in 1568. In the same year, the refectory of the monastery was built. The special morphology chimneys of the complex are worth mentioning. The arsanas is standing a few metres from the walls of the monastery. The main building is a tower-like construction with box-machicolations, which at the ground-level houses the place for the boats.

10. Μονή Δοχειαρίου: Η μονή ιδρύθηκε στο τέλος του 10^ου αιώνα, αλλά ουσιαστικά αναπτύχθηκε στο τέλος του 11^ου αιώνα. Πρόκειται για παραθαλάσσιο συγκρότημα, η εμφάνιση του οποίου παραπέμπει σε μεσαιωνικό κάστρο. Στο ψηλότερο σημείο του ισχυρού περιβόλου δεσπόζει ο ακρόπυργος, χτισμένος στην αρχική φάση της μονής και ανακαινισμένος το 1617. Ο περίβολος είναι ενισχυμένος με πλευρικούς πύργους, με σημαντικότερο εκείνον της πύλης, του 1603. Η εικόνα του εντυπωσιακού συγκροτήματος συμπληρώνεται από τα πολύχρωμα σαχνισιά που «ξεχειλίζουν» από τη στέψη του περιβόλου και βέβαια από τους κόκκινους τρούλους του καθολικού. Το τελευταίο χρονολογείται στο 1568, όπως και η τράπεζα της μονής. Επίσης, αναφοράς αξίζουν και οι ιδιαίτερης μορφολογίας καμινάδες των κτηρίων της μονής. Ο αρσανάς στέκεται λίγα μόλις μέτρα κάτω από τα τείχη, με κυριότερο κτίσμα μία πυργοειδή κατασκευή με καταχύστρες, στο ισόγειο του οποίου φιλοξενείται το καραβοστάσι.

Docheiariou monastery (10^th-11^th Century). A strong enclosure, multi-coloured sachnisia (the projected structures), flanking towers, the domes of the katholikon and the donjon constitute the image of a really imposing complex. At the foot of the walls, the arsanas is discerned.

Μονή Δοχειαρίου (10^ος-11^ος αιώνας), νοτιοδυτική άποψη. Ο οχυρός περίβολος, τα πολύχρωμα σαχνισιά, γωνιακοί και πλευρικοί πύργοι, οι τρούλοι του καθολικού και ο ακρόπυργος είναι τα στοιχεία που συγκροτούν την εικόνα ενός πραγματικά εντυπωσιακού συγκροτήματος. Έμπροσθεν της μονής διακρίνεται ο αρσανάς.

Docheiariou monastery, west view.

Μονή Δοχειαρίου, δυτική άποψη.

11. Karakallou monastery: It began perhaps at the start of the 11^th Century. It was ruined in the 13^th Century, it was rebuilt, but in the 16^th Century was destroyed and restored again. This is one more medieval castle, standing in typical Athonite arrangement, where the residential wings create the enclosure, around the katholikon. On the west side of the enclosure the main tower is rising, 28 m high, dated perhaps in the 16^th Century. The katholikon is dated in the same century. Close to the monastery a small fortress, ruined today, is standing above the rocky coast, known as the barbacas (Italian = barbican). It is considered that the fortress was very important for the defense of the monastery, built in 1534, when a small curtain was added to a pre-existed lone-standing tower.

11. Μονή Καρακάλλου: Ιδρύθηκε πιθανώς στις αρχές του 11^ου αιώνα. Ερειπώθηκε τον 13^ο αιώνα, ξαναχτίστηκε, για να καταστραφεί πάλι τον 16^ο αιώνα και να χτιστεί ξανά. Πρόκειται για ένα ακόμα κάστρο, τυπικής Αθωνικής διάταξης, όπου πτέρυγες συνθέτουν τον περίβολο γύρω από το καθολικό. Ο κεντρικός πύργος, στη δυτική πλευρά του περιβόλου, υψώνεται στα 28 μέτρα, κτίσμα πιθανώς του 16^ου αιώνα. Στον ίδιο αιώνα ανήκει και το καθολικό. Ανάμεσα στο μοναστήρι και στην ακτή θα συναντήσουμε ένα μικρό φρούριο, σήμερα ερειπωμένο, γνωστό ως μπαρμπακάς (Ιταλική λέξη, συνήθως φυλάκιο έμπροσθεν της πύλης). Θεωρείται ότι ήταν ιδιαίτερα σημαντικό για την άμυνα της μονής. Χτίστηκε το 1534, όταν ένας μικρός περίβολος προστέθηκε σε προϋπάρχον μοναχικό πύργο. 

Karakalou monastery (11^th century). The donjon with the projected machicoulis, the domes of the katholikon, and round-shaped sachnisia are discerned, in a variety of architectural components.

Μονή Καρακάλου (11^ος αιώνας). Διακρίνεται ο ακρόπυργος με τις συστοιχίες καταχυστρών, οι τρούλοι του καθολικού, καθώς και κυκλικά σαχνισιά, σε μία ποικιλία αρχιτεκτονικών στοιχείων, χαρακτηριστικό του Όρους. 

The today ruined fortress (1534) of Karakalou monastery, known as barbacas.

Το ερειπωμένο σήμερα φρούριο της μονής Καρακάλου, γνωστό ως μπαρμπακάς.

12. Filotheou monastery: It was established in the hinterland at the end of the 10^th Century, but acquired its form, such as a monastery one century later. The main church is dated at the middle of the 18^th Century. In 1871 the complex was almost totally burned. It was restored, except for the keep, which once was standing on the northwest corner.

12. Μονή Φιλοθέου: Η μεσόγεια μονή ιδρύθηκε στο τέλος του 10^ου αιώνα, αλλά μορφή μοναστηριού απέκτησε στο τέλος του 11^ου αιώνα. Το καθολικό ανήκει στα μέσα του 18^ου αιώνα. Το 1871 το συγκρότημα κάηκε σχεδόν ολόκληρο. Ο κεντρικός πύργος υψωνόταν στην βορειοανατολική γωνία του περιβόλου, αλλά μετά την καταστροφή δεν αποκαταστάθηκε.

13. Simonos Petra monastery (or Simonopetra): Even though it was established at the middle of the 13^th Century, it was built in the 14^th Century. The monastery was burned in 1580 and 1622, when it remained abandoned for 6 years. It can be considered as the most dare construction in Holy Mountain. Its form deviates from the typical monastic arrangement, as this is a compact, tower-like, seven-storey complex, consisted of attached megastructures. The monastery was founded on a rock 230 m higher from the sea-level. The katholikon is sited at the upper level, occupying the most of the small elevated inner yard, dated in 1633, and renovated in 1891. On the coast below the complex the arsanas is located, consisted of a tower (1567) and the building for the boats.

13. Μονή Σίμωνος Πέτρα ή Σιμωνόπετρα: Αν και ιδρύθηκε τον 13^ο αιώνα, ουσιαστικά χτίστηκε τον 14^ο αιώνα. Η μονή γνώρισε δύο καταστρεπτικές πυρκαγιές, το 1580 και το 1622, παραμένοντας έρημη για 6 χρόνια. Θεωρείται η πιο τολμηρή κατασκευή στο Όρος. Η μορφή της παρεκκλίνει από την κλασική μοναστική διάταξη, καθώς ουσιαστικά πρόκειται για μία συμπαγή πυργόσχημη μεγακατασκευή, 7 ορόφων, αποτελούμενη από εφαπτόμενους κτηριακούς όγκους. Είναι θεμελιωμένη σε βράχο ύψους 230 μέτρων. Το καθολικό βρίσκεται στο ανώτερο επίπεδο, καταλαμβάνοντας το μεγαλύτερο τμήμα της μικρής εσωτερικής αυλής που δημιουργείται εκεί. Χρονολογείται στο 1633 και ανακαινίστηκε το 1891. Στην ακτή κάτω από τη μονή βρίσκεται ο αρσανάς, με πύργο και καραβοστάσι. Ο πύργος είναι κτίσμα του 1567 και δεν έχει δεχθεί αλλοιώσεις στην αρχική του μορφή. 

Simonos Petra monastery (14^th Century). Probably, the most dare construction in Holy Mountain, built 230 m higher from the sea-level.

Σιμωνόπετρα (14^ος αιώνας). Προφανώς η πιο τολμηρή κατασκευή στο Όρος, χτισμένη 230 μέτρα από το επίπεδο της θάλασσας.

The arsanas of Simonos Petra monastery (1567), located on the coast bellow the monastery.

Ο αρσανάς της Σιμωνόπετρας (1567), στην ακτή κάτω από μοναστήρι.

Simonos Petra monastery, a seven-storey, compact megastructure.

Σιμωνόπετρα, μία επταώροφη, συμπαγή μεγακατασκευή.

Standing next to the walls of Simonos Petra monastery, someone can be only in awe.

Κάτω από τα τείχη της Σιμωνόπετρας, μόνο δέος μπορείς να νοιώσεις.

14. Saint Paul (Pavlos) monastery: It began at the end of the 10^th Century. It was destroyed at the start of the 14^th Century, and for many years it belonged to Xeropotamou monastery, acquiring its independence in 1365. The complex consisted of residential wings, which occupy the west, the south and the north sides of the enclosure, while a free-standing battlemented wall completes the enclosure on the east. The today form is the result of the start of the 19^th Century work. During its older phase, the complex was covered by the same roof, that means, a compact structure. The donjon is rising on the highest site of the enclosure, dated in 1522, and preserving its original form. The katholikon was founded in 1816, but it finished in 1845.

14. Μονή Αγίου Παύλου: Είναι ίδρυμα των τελών του 10^ου αιώνα, το οποίο καταστράφηκε στις αρχές του 14^ου αιώνα και για πολλά χρόνια αποτέλεσε κελί της μονής Ξηροποτάμου. Το 1365 απέκτησε και πάλι την ανεξαρτησία της. Το φρουριακό συγκρότημα αποτελείται από πτέρυγες που σχηματίζουν το βόρειο, το δυτικό και το νότιο τμήμα του περιβόλου, ενώ ανατολικά περικλείεται από ελεύθερο τείχος με επάλξεις. Η σημερινή μορφή των κτηρίων είναι αποτέλεσμα εργασιών των αρχών του 19^ου αιώνα. Είναι χαρακτηριστικό, ότι στην αρχική του φάση το συγκρότημα ήταν μονόστεγο, όπως και η μονή Γρηγορίου, κάτι που σημαίνει ότι επρόκειτο για μία συμπαγή κατασκευή. Στο ψηλότερο σημείο του περιβόλου υψώνεται ο ακρόπυργος, κτίσμα του 1522, διασώζοντας την αρχική του μορφή. Το καθολικό ξεκίνησε να χτίζεται το 1816, αλλά τελείωσε το 1845. 

Saint Paul (Pavlos) monastery (10^th Century), residential wings, the donjon, and the free-standing wall on the east side are discerned.

Μονή Αγίου Παύλου (10^ος αιώνας), διακρίνονται πτέρυγες (κόρδες), το ελεύθερο τείχος στην ανατολική πλευρά του περιβόλου και ο ακρόπυργος.

Ascent to Saint Pavlos monastery.

Ανάβαση στη μονή Αγίου Παύλου.

The fortified arsanas of Saint Pavlos monastery, sited on the coast below.

O οχυρωμένος αρσανάς της μονής Παύλου στην ακτή κάτω από το μοναστήρι.

Saint Pavlos monastery.

Μονή Αγίου Παύλου.

15. Stavronikita monastery: This is the smaller monastery in Holy Mountain, and at the same time the most elegant. In fact, the monastery is a small castle, which began as a lone-standing church with an adjacent tower, known since already 1012. This early tower was probably the today impressive keep. For a long time, the tower was a lookout point, perhaps a beacon (watch-tower, transmitted signs through fire or smoke). It belonged to Koutloumoussiou monastery since 1287, and later to Philotheou monastery. In 1533 the site was reinforced, converted into a small castle, securing the control of the east side of the peninsula. A few years later the monastery was established. 

15. Μονή Σταυρονικήτα: Πρόκειται για τη μικρότερη μονή στο Όρος και ταυτόχρονα το πιο κομψό συγκρότημα. Ουσιαστικά αποτελεί ένα μικρό κάστρο, το οποίο ξεκίνησε από ένα ναΰδριο με έναν εφαπτόμενο πύργο, μαρτυρούμενο ήδη το 1012. Ο πρώιμος αυτός πύργος είναι πιθανότατα ο σημερινός εντυπωσιακός ακρόπυργος της μονής. Για πολλά χρόνια ο πύργος λειτούργησε ως βίγλα των Καρυών. Από το 1287 ανήκει στη μονή Κουτλουμουσίου και αργότερα στη μονή Φιλοθέου. Το 1533 η θέση ενισχύεται και μετατρέπεται σε κάστρο, αλλά μόνο λίγα χρόνια αργότερα θα μετεξελιχθεί σε μοναστήρι.

Stavronikita monastery, an elegant complex. This is the smaller monastery in Holy Mountain.

Μονή Σταυρονικήτα, ένα ιδιαίτερα κομψό συγκρότημα. Είναι το μικρότερο μοναστήρι στο Όρος.

Stavronikita monastery began as a lone-standing tower with a chapel.

Μονή Σταυρονικήτα, ο αρχικός πυρήνας ήταν ένας μοναχικός πύργος και ένα μονύδριο.

Stavronikita monastery converted into a monastery just in the 16^th Century.

Η μονή Σταυρονικήτα μετατράπηκε σε μοναστήρι μόλις τον 16^ο αιώνα.

16. Xenofontos monastery: It began in 998, as a small complex. The today monumental appearance is dated at the end of the 11^th Century, when the coastal complex was extended and reinforced. It is considered that the original core was the south part, the part closer to the sea. The north part is a 19^th Century extension. The keep, which was built at the end of the 11^th Century is not preserved, as well as none of the rest towers. The old katholikon, sited in the original core, is dated in the first phase of the complex. The new one was built in 1817. It is very interesting that the arsanas is incorporated into the complex, on the southwest side of the enclosure.

16. Μονή Ξενοφώντος: Χτίστηκε το 998 ως ένα παράκτιο, μικρό κτηριακό συγκρότημα. Την μνημειακού χαρακτήρα μορφή, το μοναστήρι την απέκτησε  στο τέλος του 11^ου αιώνα, όταν το συγκρότημα ενισχύεται και επεκτείνεται. Θεωρείται ότι το παλαιότερο τμήμα είναι εκείνο που βρίσκεται πιο κοντά στη θάλασσα. Το βόρειο τμήμα είναι επέκταση του 19^ου αιώνα. Δεν διασώζεται ο ακρόπυργος της μονής, όπως άλλωστε και κανένας άλλος πύργος. Το παλαιό καθολικό της μονής βρίσκεται στο περίβολο του αρχικού πυρήνα, χρονολογημένο στην αυτή εποχή. Το νεότερο χτίστηκε το 1817. Ένα μάλλον ενδιαφέρον στοιχείο της μονής είναι ότι ο αρσανάς είναι ουσιαστικά ενσωματωμένος στο κυρίως σώμα αυτής, αφού το συγκρότημα φθάνει ως την ακτή.

Xenofontos monastery (10^th-11^th Century). The arsanas is incorporated into the main complex.

Μονή Ξενοφώντος (10^ος-11^ος αιώνας). Ο αρσανάς είναι ενσωματωμένος στο κτηριακό συγκρότημα της μονής.

17. Gregoriou monastery: It was established at the start of the 14^th Century. After 1500 it was abandoned for years, while in 1761 was destroyed by fire. It is standing above the rocky coast. Today there are two inner yards, but during the first phase the complex was covered by the same roof, without inner free space. On the east side, the keep was rising, today lost due to recent building activity. This was a disaster for the history of the monastery, as the new wing is totally unrelated to Athonite and traditional architecture. The katholikon is dated in 1761. 

17. Μονή Γρηγορίου: Ιδρύθηκε στις αρχές του 14^ου αιώνα. Το 1500 ερειπώθηκε για χρόνια μετά από επίθεση πειρατών, ενώ το 1761 καταστράφηκε από πυρκαγιά. Η μονή στέκεται πάνω από βραχώδη ακτή. Διαθέτει δύο εσωτερικές αυλές, μία για κάθε οικοδομική φάση. Μάλιστα κατά την πρώτη φάση, το συγκρότημα ήταν μονόστεγο, χωρίς αυλή και το καθολικό ενσωματωμένο στο υπόλοιπο συμπαγές σύνολο. Ο ακρόπυργος υψωνόταν στην ανατολική γωνία του περιβόλου, ο οποίος αργότερα ερειπώθηκε, για να χαθεί ουσιαστικά λόγω πρόσφατης οικοδόμησης πτέρυγας στο σημείο αυτό. Η επέμβαση αυτή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί καταστροφική για την ιστορία της μονής, καθώς ελάχιστη σχέση έχει με την αγιορείτικη ή την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Το καθολικό χρονολογείται στο 1761.

Gregoriou monastery (14^th Century), unrelated to the Athonite tradition works carried out, 

converting the authentic form of the monastery.

Μονή Γρηγορίου (14^ος αιώνας), άσχετες με την αγιορείτικη παράδοση και την παραδοσιακή αρχιτεκτονική εργασίες έχουν μεταλλάξει την αυθεντική εμφάνιση του συγκροτήματος.

18. Esfigmenos monastery: The establishment of the monastery is dated at the end of the 10^th Century. In 1533 it was destroyed by pirate raid. It is one more coastal complex in Agion Oros, and a reminder of a medieval castle. The katholikon was built at the start of the 19^th Century, when the complex was extended. 

18. Μονή Εσφιγμένου: Η ίδρυση της μονής ανάγεται στο τέλος του 10^ου αιώνα. Το 1533 καταστράφηκε από πειρατική επιδρομή. Πρόκειται για ένα ακόμα παράκτιο συγκρότημα στο Όρος που θυμίζει μεσαιωνικό κάστρο. Το καθολικό χτίστηκε στις αρχές του 19^ου αιώνα, όταν η μονή επεκτάθηκε.

19. Saint Panteleymonas monastery: Ιt was established in the 11^th Century in the hinterland, moving to the today coastal site in 1765. Since 1840 many Rusians monks started to live in the monastery. In 1875 the first Russian abbot was elected, and 1000 Russian monks lived there. It was the time that the monastery was strongly supported by Russia, becoming known as the Russian monastery. The works, which began under the support of Russia was related to the foreign affairs of the Russians. They never finished due to the political change in this country in 1917. The onion-shaped domes can be considered, as the trademark of the complex. The katholikon is dated in 1821. 

19. Μονή Αγίου Παντελεήμονος: Η μονή ιδρύθηκε τον 11^ο αιώνα στην ενδοχώρα του Όρους, αλλά μεταφέρθηκε στην σημερινή παράκτια τοποθεσία το 1765. Από τον 1840 πολλοί Ρώσοι άρχισαν να συρρέουν στη μονή και το 1875 εκλέχθηκε ο πρώτος Ρώσος ηγούμενος. Την περίοδο αυτή περίπου 1000 Ρώσοι μοναχοί ζουν στη μονή. Ήταν η περίοδος που η μονή ενισχύεται σημαντικά από τη Ρωσία και γίνεται γνωστή ως το Ρώσικο μοναστήρι. Τον 19^ο αιώνα διεξήχθησαν μεγάλης κλίμακας εργασίες υπό την στήριξη της Αγίας Πετρούπολης, οι οποίες όμως δεν ολοκληρώθηκαν λόγω της πολιτικής αλλαγής που σημειώθηκε στη Ρωσία το 1917. Οι επεκτάσεις αυτές φαίνεται δεν ήταν άσχετες από τις βλέψεις της Ρωσικής εξωτερικής πολιτικής για ενεργό ρόλο στις εξελίξεις στο Αιγαίο και την αναζήτηση μίας ναυτικής βάσης στην περιοχή.

Panteleymonos monastery, known as the Russian monastery, 

densely related to the foreign affairs of Russia in the 19^th Century.

Μονή Παντελεήμονος, γνωστή ως το Ρώσικο. Οι εργασίες που ξεκίνησαν τον 19^ο αιώνα 

ήταν στενά συνδεδεμένες με την Ρωσική εξωτερική πολιτική.

Panteleymonos monastery, just in the 18^th Century it moved at this coastal site.

Μονή Παντελεήμονος, μόλις τον 18^ο αιώνα η μονή μετακόμισε στην παράκτια αυτή θέση.

20. Konstamonitou monastery: This is the last monastery of the official ranking of Holy Mountain’s semi-autonomous polity. The oldest mentions are dated in the 11^th Century, but as it seems, the monastery flourished in the 14^th Century. The worst period for the complex was the period 1666-1818, when only few monks lived in the monastery. It was built in the hinterland, in the classic monastic type arrangement. The katholikon is dated in 1867.

20. Μονή Κωνσταμονίτου: Είναι η τελευταία μονή στην αγιορείτικη ιεραρχία. Οι παλαιότερες αναφορές ανάγονται στον 11^ο αιώνα, αλλά φαίνεται ότι η μονή ακμάζει τον 14^ο αιώνα. Η χειρότερη περίοδος για το συγκρότημα ήταν τα έτη 1666-1818 όταν ελάχιστοι μοναχοί κατοικούν σε αυτό. Είναι χτισμένη στην ενδοχώρα, εμφανίζοντας τυπική μοναστηριακή διάταξη. Το καθολικό χρονολογείται στο 1867.

Holy Mountain, ruined, lone-standing, coastal tower.

Άγιον Όρος, ερειπωμένος, παραθαλάσσιος πύργος.

The metochion of Mylopotamos (973), belonged to Megisti Lavra monastery.

Κελί Μυλοποτάμου (973), το μεγαλύτερο μετόχι της Μεγίστης Λαύρας.