Εισερχόμενοι στον ομώνυμο οικισμό δεν μπορούμε να πούμε ότι ενθουσιαστήκαμε. Το τελείως επίπεδο τοπίο μας ξένισε ελαφρώς. Γιατί; Το τι έχει ο καθένας στο μυαλό του, για έναν τόπο που έχει ακούσει πολλά, χρήζει μάλλον ψυχολογικής μελέτης, αφού χωρίς να το καταλαβαίνουμε συχνά σε τέτοιες περιπτώσεις φτιάχνουμε μόνοι μας μία εικόνα βασισμένη σε ότι θα θέλαμε να υπάρχει εκεί και σε όποια προσωπική μας εμπειρία από άλλους τόπους ή απλώς στο απόλυτο τίποτα που γεννάει η φαντασία μας.
Ευτυχώς πάντως που είχαμε ήδη επισκεφθεί την Ολλανδία και γνωρίζαμε πως η στάθμη των υδάτων θα μπορούσε να βρίσκεται και ψηλότερα από την παραλίμνια περιοχή. Περιοχή, από την οποία η λίμνη δεν είναι ορατή, αφού πρέπει να ανέβει κανείς στα αναχώματα για να την αντικρύσει από κοντά ή βέβαια να σταθεί στα γύρω υψώματα για μία πιο γενική άποψη. Αλλά όλα αυτά έχουν να κάνουν με τη δημιουργία της λίμνης, τη διαχείρισή της, τις βροχές και τη ροή του ποταμού Στρυμόνα, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την ύπαρξή της. Κατά έναν τρόπο η λίμνη αποτελούσε από αιώνες και συνεχίζει να αποτελεί μέρος του ποταμού.
Από την Εθνική Οδό, άντε να την πούμε έτσι, Κιλκίς - Προμαχώνας - Σέρρες, στρίβουμε δεξιά προς Λιβαδιά και μετά για τον οικισμό Κερκίνη. Περίπου 800 μέτρα μετά τον οικισμό βρίσκουμε τη λίμνη και ένα μικρό λιμανάκι. Αν πάμε χειμώνα οι βάρκες βρίσκονται πολύ χαμηλότερα από τα πόδια μας, αν πάμε καλοκαίρι οι βάρκες βρίσκονται πολύ ψηλότερα. Βέβαια υπάρχουν και άλλες διαδρομές να προσεγγίσει κανείς τη λίμνη. Τώρα, τη φράση βρίσκουμε τη λίμνη ας μην την πάρει κανείς τοις μετρητοίς, αφού όπως ήδη αναφέραμε, τα αναχώματα κρύβουν τη θέα της. Αυτό που λίγοι επισκέπτες συνειδητοποιούν είναι ότι όταν η λίμνη είναι γεμάτη η επιφάνειά της βρίσκεται ψηλότερα από το επίπεδο της γύρω περιοχής, ένα πράγμα σα γεμάτη λεκάνη στη μέση του δωματίου. Άλλωστε, ουσιαστικά ό,τι βλέπουμε ένα γύρω είναι αποτέλεσμα ανθρώπινης επέμβασης.
Άνθρωπος και φύση.
Η λίμνη φλέγεται στο ηλιοβασίλεμα.
Στην Κερκίνη ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να ασχοληθεί με πολλά πράγματα. Αρχικά μπορεί να ξεκουραστεί. Πιστέψτε με, το τοπίο είναι ιδανικό τόσο για ψυχική όσο και σωματική ξεκούραση. Βέβαια θα πει κάποιος, καλά η ψυχική, αλλά η σωματική ξεκούραση πως επιτυγχάνεται μέσω του τοπίου. Μάταιο να το εξηγήσουμε. Μόνο με μία επίσκεψη διαπιστώνεται αυτό.
Γερακίνα (Buteo buteo), κοινό αρπακτικό στην παραλίμνια περιοχή.
Βέβαια στη δική μας κλίμακα, αν εξαιρέσεις την ψυχική ξεκούραση, τα παραπάνω δεν αποτελούν ιδιαίτερη προτεραιότητα. Έτσι κατά την ταπεινή μας γνώμη, το καλύτερο που έχει να κάνει ο επισκέπτης είναι να ξοδέψει όσες περισσότερες ώρες μπορεί στο πεδίο. Οι δραστηριότητες σχεδόν ανεξάντλητες, όσα σχεδόν και τα τοπία. Διαφορετικό τοπίο, διαφορετική εμπειρία η κάθε δραστηριότητα.
Νυχτοκόρακας (Nycticorax nycticorax) στο παρυδάτιο δάσος του Στρυμόνα.
Αν μας κουράζει το περπάτημα υπάρχει και το ποδήλατο. Πολλά χιλιόμετρα
επίπεδων διαδρομών, χωμάτινων και ασφάλτινων, ενώ και πάλι το βουνό είναι παρόν
για κάτι ακόμα πιο δύσκολο. Αν δεν διαθέτει κάποιος δικό του ποδήλατο, μπορεί
να νοικιάσει ένα ή όσα χρειάζεται η παρέα.
Λίμνη Κερκίνη.
Aκόμα όμως και αν κάποιος εξαντλήσει τις δραστηριότητες και στη στεριά και στο νερό και πάλι οι επιλογές δεν έχουν τελειώσει. Υπάρχει η ενδιάμεση λύση. Ποιά είναι αυτή; Μα νερό και χώμα μαζί. Δηλαδή η λάσπη. Περιήγηση με οχήματα 4Χ4 μέσα στα καταπληκτικά παραλίμνια τοπία, όπου οι χωματόδρομοι όταν βρέξει μετατρέπονται σε βουρκό-δρομους, ιδανικοί για όποιον ψάχνει την ευκαιρία να ανεβάσει λίγο την αδρεναλίνη του. Όποιος το επιχειρήσει, όμως, καλό θα ήταν να έχει στο πίσω μέρος του μυαλού του ότι η αδρεναλίνη μπορεί και να ανέβει παραπάνω από ότι είχε υπολογίσει αφού πάντα υπάρχει η περίπτωση η λάσπη να είναι περισσότερη από ότι νόμιζε και το όχημα να ακινητοποιηθεί, αρνούμενο να συνεργαστεί και να συνεχίσει τη διαδρομή. Για το λόγο αυτό η παραπάνω δραστηριότητα επιβάλλεται να γίνεται σε ομάδα. Αν βέβαια δεν υπάρχει ιδιόκτητο όχημα 4Χ4 μην ανησυχείτε, υπάρχουν οργανωμένες περιηγήσεις, οι οποίες και την αδρεναλίνη ανεβάζουν και άλλος ανησυχεί αν το όχημα θα περάσει το βουρκόλακκο. Πάντως η λασπωμένη Κερκίνη είναι πραγματικά η χαρά του λάσπη-ing που έλεγε και η Μαριάννα. Αλλά και την περίοδο που σπανίζουν οι βροχές, οι περιηγήσεις με το 4Χ4 πάλι αξίζουν, αφού σε πηγαίνει σε σημεία που το απλό αυτοκίνητο δεν μπορεί ούτε να τα φανταστεί. Βέβαια λέγοντας 4Χ4 εννοούμε ένα πραγματικό εκτός δρόμου όχημα, εξοπλισμένο και με κατάλληλα ελαστικά και όχι ένα γιαλατζί. Για όποιον πάντως δεν διαθέτει το κατάλληλο όχημα ή η αδρεναλίνη δεν το φόρτε του, μπορεί να οδηγήσει στη διαδρομή από το λιμανάκι της Κερκίνης (του οικισμού) ως το φράγμα στο Λιθότοπο, μία ιδιαίτερα ευχάριστη, παραλίμνια, ασφάλτινη διαδρομή. Προσοχή μόνο γιατί τα χειμωνιάτικα πρωινά πιάνει πάγο.
Φοινικόπτερα (Phoenicopterus ruber) στο βόρειο τμήμα της λίμνης.
Ο τελευταίος τρόπος γνωριμίας με την περιοχή είναι να καβαλήσει κάποιος ένα άλογο και να κάνει την βόλτα του έφιππος. Φυσικά επειδή το πιθανότερο είναι να μην είναι ο Τζον Γουέιν, αφού στην Ελλάδα δεν το έχουμε και πολύ με τα άλογα, η δραστηριότητα διεξάγεται… ας πούμε οργανωμένα, έτσι μπορούν να συμμετάσχουν άνθρωποι που δεν γνωρίζουν ούτε πόσα πόδια έχει το άλογο, αλλά θέλουν να δοκιμάσουν. Ως άνθρωποι που έχουμε θητεύσει αρκετά χρόνια δίπλα στα άλογα και επειδή τα άλογα έχουν το κακό συνήθεια να χαρακτηρίζονται από τα γνωρίσματα του ζωντανού οργανισμού θα συνιστούσαμε ιδιαίτερα μεγάλη προσοχή*.
Ροδοπελεκάνοι (Pelecanus onocrotalus) στο δέλτα του Στρυμόνα.
Τώρα αν κάποιος ιδρώσει από όλα τα παραπάνω, έχουμε και για αυτό πρόταση. Μπορεί να πάρει το λουτρό του στα ιαματικά λουτρά του Σιδηροκάστρου και του Αγκίστρου και να του κάνουν και μασάζ για να ξεπιαστεί από την οδήγηση στο βούρκο και από το κουπί στο κανό.
Γιορτάζοντας τον ερχομό της ημέρας, αργυροπελεκάνοι (Pelecanus crispus).
Για την ιστορία, εμείς όλα τα χρόνια ότι κάνουμε από τις παραπάνω δραστηριότητες τις κάνουμε με βάση τον ξενώνα Οικοπεριηγητής στο χωριό Κερκίνη κοντά στη λίμνη, όπου προσφέρει ανθρώπινο περιβάλλον, καλό φαγητό, καλόν ύπνο, καλό καφέ, ενημέρωση για το οικοσύστημα, ενοικίαση ποδηλάτων, περιηγήσεις με κανό, βαρκάδες με καπετάνιους-ξεναγούς και ευκολίες στους φωτογράφους, μηχανοκίνητες περιηγήσεις με τα πανίσχυρα και ειδικά τροποποιημένα Land Rover και πολλές πληροφορίες για ότι χρειαστεί ο καθένας. Επίσης, επειδή πάντα για εμάς θα ισχύει το τα του καίσαρος τω καίσαρι, πρέπει να τονιστεί ότι ο ιδρυτής και ψυχή του ξενώνα και του οικοπεριηγητικού κέντρου, ο Γιάννης Ρέκλος, μπορεί να θεωρηθεί ένας από τους πατριάρχες του εναλλακτικού τουρισμού στην Ελλάδα, ξεκινώντας την επιχείρηση όταν η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων νόμιζε ότι διακοπές ήταν μόνο η Πάρος, η Χαλκιδική, άντε και το χωριό μας.
Η λίμνη βρίσκεται στο νομό Σερρών και απέχει περίπου 630 χλμ από την Αθήνα και περίπου 95 χλμ από τη Θεσσαλονίκη. Η πρόσβαση είναι εύκολη καθώς η διαδρομή και από τις δύο πόλεις δεν περιλαμβάνει κάποιο δύσκολο τμήμα.
Τόπος γλυκός και φιλόξενος είναι η Κερκίνη και η φύση στα καλύτερά της.
Πιθανώς τελικά να ήξεραν τι έγραφαν εκείνοι που έστησαν την πινακίδα και να
είναι πράγματι το σύνορο της φύσης**.
We always liked lakes. Initially, to be honest, we liked the images, which depicted lakes, as the only one we had visited until we began travelling on our own, was a manmade lake close to Athens, constructed in order fresh water runs from our taps. Since already 80s we had started hearing of Kerkini lake, as a… must winter destination, and simultaneously of a brilliant wetland. We do remember a funny story from that period, when watching a commercial poster depicting a hut within a lake, we surly considered that this was Kerkini lake. We did not even know where Kerkini was located, and we were sure that the lake of the poster was Kerkini. Whether it was or was not a must, the perspective of wildlife and landscapes which we hoped to find there, made Kerkini lake part of our travel wish-list very soon.
So, when the time came, we took the road to the lake, full of so many expectations
that we had for a few places. Not only our expectations came true, but moreover
what we met there was much more than what we expected.
The first thing that we remember was a road-sign, referring to the lake as Kerkini lake, the border of nature. We were very touched by this, even though we really never managed to catch the meaning. The second thing that impressed us was the signs, which showed the direction to Bulgaria and to… Yugoslavia. Why? Only if someone grew up, when these countries were a forbidden destination for decades could get it. However, today Yugoslavia does not exist anymore.
Entering the settlement of Kerkini, we would not say that we were excited. This totally flat landscape was a little bit strange to us. Why? It is a long discussion, because what anyone has on his mind for a place, which has just heard of, is object of psychologist study. In those cases, people usually make their own image, based on what they would like to find there or on personal experiences from other places, or even on a mind-game.
However, fortunately we had already visited Holland, and we knew that the water surface of a lake can be higher than the surroundings. The lake is not visible from the surroundings due to the earthen ramparts, in fact the flood-defense, so someone must be in a higher place in order to take a view of the lake or to walk on the ramparts. All these have to do with the birth of the lake, the lake management, the rains, and the flow of Strymonas river, which is responsible for the creation of the lake. In a way, Kerkini is part of this river flow.
The truth is that this our first visit in Kerkini proved to be so
important for our future travel planning. The lake became our destination at
least twice a year for a long period, and we certainly keep visiting the place.
We made friends, originated from the area, locals, and travelers like us, and
at the end of the day we wrote a book about the ecosystem of Kerkini and the
traditional architecture of the lake surroundings (published in 2008, in
Greek).
Driving on Kilkis-Promachonas-Serres national road, we have to turn right to Livadia and to Kerkini settlements. Almost 800 m afterwards the homonymous settlement, we will find the lake and a small port. Only a few visitors can realize that when the lake is full of water (summer), the surface is at higher level than the surroundings, like a full of water bowl in the middle of a room, as what we can see around us, is the result of human intervention and the following conversion of the lake into a reservoir.
However, what is Kerkini, and why is it worth visiting the place? Kerkini cannot be easily described. It is a unique landscape, a landscape, which is hard to be found in Greece. It is a calm place, full of colours, so different in each period. It is a wetland area with particularly rich vegetation, sometimes a reminder of a tropic jungle, with canals, fields, woods, earthen ramparts, rivers and streams, and the lake itself, emptying and filling again and again, marking the seasons like a strange macroscopic clock. It is also the sunsets, such as the one that waited us in our first time there after a summer storm, the forest in the mouth of Strymonas river, which floods when Bulgarians open their dams, the water-buffalo herds, and definitely the birds. So many species of birds, depending on the period; species which we were considering for many years that we can find only in Africa or in other exotic places. We found most of the species in June, when the lake is full of water, and most of the birds have its mating period. Over 300 species have been recorded in the area around.
This landscape has also a… back! Yes, a back. This is Beles Mt., known
as Kerkini in antiquity. Beles guards
the area from the north, and as the low altitude of the lake reaches up the
foot of the mountain, it seems much more impressive.
At the same time, Kerkini is also what we already lost, like the
reed-bed, from which just a small part survives, the acres of the river mouth’s
forest, which were drowned when the level of the lake was elevated within the
new earthen ramparts, the extended water-lily carpet, and some other things,
which once made the place even more beautiful. We all hope to recover them
again, but it will not happen if we keep acting in the same way, retaining the
same ecosystem management. Nevertheless, we will not deal with what destroyed
the paradise that George and Captain Dimitris described me during our boat
tours.
The visitor of Kerkini has the chance to engage in many activities, but
first of all, it is a rest place. Do trust us, the landscape is ideal for both,
mental and physical rest. Perhaps, someone can ask, ok for the mental rest, but
how one can get rest through the landscape? It is in vain, trying to explain
it. Only a visit can make us to realize this.
On the other hand, the local cuisine is an amazing experience. The
visitor can find excellent veal, and of course unique buffalo meat, in steaks,
sausages, burgers, or cooked in clay-pot. Other products are buffalo yogurt, buffalo
milk, buffalo butter, the traditional sweet, casan-dipi, and local pasta, both
made with buffalo milk. On the other hand, the Greek cousin is present with its
typical plates with vegetables or not.
However, we talked about activities and for sure, resting and eating are
not activities. In our opinion, the best that the visitor can do is to spend as
much time as he/she can at the field. There are so many activities, perhaps as
many as the landscapes around. The area is almost totally flat, so both, hiking
and cycling on the surroundings of the lake are ideal activities. If someone
likes to increase the degree of difficulty, can move to the paths or the dirt
roads of Beles Mt., under the fir-trees, the black pine-trees (Austrian pine),
and the beech-trees. It does not matter whether we do not have our own bicycle,
as we can hire as many we need.
The best way to discover the lake is by canoe, as it is quite and can
move upon swallow water. Certainly if we do not like rowing, booking a boat tour
will make things easier and faster. The boat is the best way for anyone to
approach the birds, so it is also ideal for wildlife photographers. In this
case, it would be better to book a private boat tour. It is easily understood
that trying to take pictures with a 500-600 mm lens, while 8-10 people scream
and move on the boat, is simply impossible. The best time for a photographer to
start the boat-tour is at dawn, even though at this time, the temperature is
low and the breeze is extremely cold.
Running out of activities on the earth and the water, the solution is
around the middle, earth and water together. That is mud! Amazing landscapes are
waiting for us at the surroundings of the lake for off-road tours. After the
rain, the terrain of the dirt-roads can be converted into mud-traps, raising
the adrenaline. Nevertheless, the adrenaline can raise more than what we would
hope, as the mud could be really deep, capturing our off-road vehicle. This is
the reason that the activity must be carried out in groups of vehicles. If we
do not have our own off-road vehicle, we can book an off-road tour. In that
case, someone else has to worry about how deep the mud is, and for the recovery
of the vehicle in case that it gets stuck, without losing the adventure. It is
worth booking such a tour, even if the terrain is dry. The off-road vehicle can
approach places that a regular car cannot even… imagine. On the other hand, driving a regular car, the route that running
on the shore of the lake from the small port of Kerkini settlement to Lithotopos
dam is really interesting and much easier. There are also interesting routes
for off-road tours on Beles Mt.
The last way for the visitor to browse the area is horse-riding. If you
like this activity, take a look and judge on your own.
If someone is interested for more recent history, we would characterize
the visits to the fortresses Istibey and Roupel on Beles Mt. as really amazing.
The fortresses belonged to Metaxas defense line in the Second World War,
against the German invasion. These were multi-storey underground military
constructions, facing the north. The entrance is situated at the top. We like
more Istibey fortress, even though is smaller, maybe because it is quieter.
Last but not least, after having a series of activities, we will
definitely sweat, but there is no reason to worry about. Visiting the traditional
baths in Sidirokastro and in Agistro towns we can feel like we have just waked
up.
More specialized activities that someone can engage in, are birdwatching
and wildlife photography booking a boat tour, as already mentioned, or just hiking,
driving his own off-road vehicle or ambushing for hours in the suitable point
for a good shot*.
Kerkini can also be the base for a short trip to Bulgaria. If we do not have much time, Melnik is a village close to the borders. As it preserves the majority of its traditional houses, built in urban Balkan traditional architectural style, is a good idea for a short time excursion.
We would like to mention, when we visit the area we always stay in Oikoperiigitis hotel. In fact it is not
just a hotel, with great accommodation, restaurant with local plates and hot
coffee. Oikoperiigitis in Greek means eco-traveler, and it is a real
ecotourism centre, where the visitor can book canoe tour, boat tour, 4X4
off-road tour, which is carried out by specially upgraded Land Rovers, can hire
bicycles, and can take the appropriate info about the lake and the eco-system
of Kerkini. All these were established and developed by Giannis Reklos, one of
the pioneers of the alternative tourism in Greece. Oikoperiigitis hotel is
located in Kerkini settlement, close to the lake.
Kerkini lake is located in the north part of Greece, Serres prefecture, and is around 630 klm (almost 300 miles) away from Athens and
around 96 klm (almost 50 miles) from Thessaloniki. Mainly due to the almost
flat terrain, driving from both cities to this area is quite easy.
The area of Kerkini lake is a really sweet place, and nature is always wearing its formal dress. Sometimes we do think that maybe, people, who set this sign, knew something more than us, and Kerkini is indeed the border of nature**.
